ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕
ရုိးရာယဥ္ေက်းမွု ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ ဓေလ႔ထုံးစံ၊ ျမန္မာမွုနယ္ပယ္ထဲမွာ စြဲစြဲ
ၿမဲၿမဲ ေနရာယူထားၾကတဲ႔ မိရုိးဖလာ အခမ္းအနားေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္ ။
ဥပမာ ေမာင္ျဖဴႏွင္႔ ေမာင္မဲ အမွုျဖစ္ပြားရာမွာ လက္ဖက္ကုိစားၿပီး
အမွုျပတ္ၾကသည္ဟူေသာ ဓမၼသတ္ အခမ္းအနားကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင္႔ လက္ဖက္ကုိမွ စားရပါသလဲ။
တစ္ျခားေသာ မုန္႔တစ္ခုခုကုိ စားလုိ႔မျဖစ္ဘူးလား၊ လက္ဖက္စားၿပီး အမွုျပတ္ၾကတဲ႔ ဓေလ႔ထုံးစံ
ဘယ္ကာလက စတင္ေပၚေပါက္ လာပါသလဲ။ လက္ဖက္ကုိ စားၿပီးမွ
အမွူျပတ္ရမယ္လုိ႔ ဘာေၾကာင္႔ လက္ဖက္ကုိမွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ ရပါသလဲ ဆုိတဲ႔ အေၾကာင္းရင္း
ဗ်ဳပၸါဒ္ကုိ ရွာေဖြေလ႔လာဖုိ႔ လုိလာပါတယ္။
အစဥ္အလာက လုပ္လာၾကတဲ႔ ရုိးရာဓေလ႔ ယဥ္ေက်းမွုရဲ႕ လုပ္ရုိးလုပ္စဥ္ရွိလုိ႔
လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာပဲလုိ႔ ယူဆပါလွ်င္ ယူဆသူအတြက္ ညံ႔ဖ်င္းရာ ေရာက္သြားလိမ္႔မယ္ထင္ပါတယ္။
အေၾကာင္းသင္႔လုိ႔ ဒီေနရာမွာ ကၽြန္မမိတ္ေဆြ ႏုိင္ငံျခားသူတစ္ဦးရဲ႕ အတုယူေလာက္တဲ႔ ေလ႔လာစူးစမ္းခ်က္ကုိ
ေျပာခ်င္ပါတယ္။ သူက အေရွ႔ဂ်ာမဏီသူ ေဒါက္တာ `အယ္နီမာရီအက္ရွဲလ္` ျမန္မာအမည္ ေဒၚႏွင္းဆီ
လုိ႔ ေခၚတဲ႔ အမ်ဳိးအသမီးပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိလာၿပီး ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ ရုိးရာယဥ္ေက်းမွု
ဓေလ႔အေထြေထြကုိ အမ်ားႀကီး ေလ႔လာသြားၿပီး ႏုိင္ငံျခားမဂၢဇင္းေတြမွာ ေဆာင္းပါးေတြ ေရးပါတယ္။
မႏၱေလးၿမိဳ႔က ေရႊေက်ာင္းႀကီးကုိ ဓာတ္ပုံ စုံစုံလင္လင္ႏွင္႔ စာတစ္အုပ္ထုတ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သူရွိေနတုန္းကၽြန္မနဲ႔ အမ်ားဆုံးေတြ႔ဆုံသြားပါတယ္။
ျမန္မာ႔ေစာင္းေကာက္မွာရွိတဲ႔ “ နတ္သမီးေပါက္”ဆုိတာ ဘာေၾကာင္႔ နတ္သမီးေပါက္ေခၚတာလဲ၊
ရွင္ဥပဂုတၱ ပုံေတာ္က သပိတ္ထဲကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ လက္ႏွုိက္ထားတာလဲ။ ဒိကိၡဏသာခါ ပုံေတာ္ရဲ႕
ဦးေခါင္းေတာ္မွာ ၾကာရြက္ကုိ ဘာေၾကာင္႔ ေဆာင္းထားလဲ၊ ဘုရားေစတီေတာ္ေတြမွာ တံခြန္တုိင္
ေတြထားတာ ဘယ္လုိ အဓိပၸါယ္လဲ၊ ဘယ္ေခတ္ကစၿပီး ထားခဲ႔တာလည္း ဆုိတဲ႔ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမွုထဲမွာ
အႀကဳံး၀င္ေနတဲ႔ ဓေလ႔ထုံးတမ္းေတြကုိ ေမးပါတယ္။
သူ႔ေမးခြန္းေတြထဲမွာ ျမန္မာဘုရင္ေတြရဲ႕ အခမ္းအနားမွာ မပါမျဖစ္တဲ႔
` ဟသၤာရုပ္ကြမ္းအုပ္` အေၾကာင္းပါလာပါတယ္။ ဒီကြမ္းအုပ္မွာ ဟသၤာရုပ္ကုိမွ ဘာေၾကာင္႔ထုလုပ္ထားရသလဲ၊
ျမန္မာတုိ႔ အေလးအျမတ္ျပဳထားတဲ႔ ေဒါင္းငွက္၊ ကရ၀ိတ္ငွက္ တုိ႕ကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ မထုလုပ္တာလဲဆုိတာ
ကုိေမးပါတယ္။ သူက အင္မတန္မွ အျမင္စူးပါတယ္။ သူရန္ကုန္မွာ ရွိေနခုိက္ ျမန္မာရွင္ျပဳမဂၤလာ၊
လက္ထပ္မဂၤလာ၊ ေမြးေန႔မဂၤလာေတြက်င္းပပုံကုိ ေတြ႔ခ်င္ပါတယ္ဆုိလုိ႔ ေဒၚဒဂုန္ခင္ခင္ေလး ေမြးေန႔နဲ႔ ေကာ႔ကရိတ္ စုစုလွုိင္(စာေရးဆရာမ)
မဂၤလာပြဲကုိ လုိက္ပုိ႔ရပါတယ္။ ရွင္ျပဳမဂၤလာက ေရႊတိဂုံဘုရားႀကီးကုိ လာကန္ေတာ႔ၾကတဲ႔ အခမ္းအနားကုိ
သူ အားရပါးရ ၾကည္႔သြားရပါတယ္။
ဒီေတာ႔ သူေရာက္ရွိေနတဲ႔ အဲဒီအခမ္းအနားေတြမွာ အလွအပ ခမ္းခမ္းနားနား
ပစၥည္းတစ္ခုအေနနဲ႔ မပါလွ်င္မၿပီး အၿမဲပါတတ္တဲ႔ ` ဟသၤာရုပ္ ကြမ္းအုပ္ `ကုိ သူအျမင္စူးၿပီး
ကၽြန္မကုိ ဗ်ဳးေတာ႔တာပါပဲ။ သူဗ်ဳးပုံက “ ျမန္မာတုိ႔ အထူးအျမတ္ထားတဲ႔ ဒီလုိမဂၤလာအခမ္းအနားေတြမွာ
ဟသၤာရုပ္ ေရႊကြမ္းအုပ္ကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ ထားၾကတာလဲ” ဆုိတာပါပဲ။ ေရွးစာေတြမွာေတာ႔ “ ေရႊဟသၤာရုပ္”
လုိ႔ေရးပါတယ္။ အထဲမွာ ကြမ္းစားစရာအစုံကုိ ထည္႔ထားပါတယ္။ ေက်ာက္စီေရႊကလပ္မွာ ဟသၤာရုပ္ပုံပါတဲ႔
ေရႊသားအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ လည္ရစ္သုံးတန္႔၊ ေရႊအုပ္ႏွင္႔ ေတာင္ပံမွာ ေက်ာက္ျမတ္ရတနာ အစုံကုိ
စီခ်ယ္ထားပါတယ္။ ကြမ္းအစုံထည္႔ဖုိ႔ ေရႊသားအံ တစ္ခုကုိ ဟသၤာရုပ္ ၀မ္းဗုိက္ထဲမွာ ထုတ္သြင္းႏုိင္ေအာင္
မြမ္းမံထားေပးပါတယ္။ ေရွးစာေတြမွာ ေရႊဟသၤာကြမ္းအုပ္ကုိ “ ဇမၨဴသိဂၤ ါ၊ ျမတ္စီျမြာသား၊
ဟသၤာရုပ္ေက်ာ္၊ ကြမ္းအုပ္ေတာ္ႏွင္႔ ” လုိ႔ စပ္ဆုိညြန္းပါတယ္။ ဒီေတာပ ေဒၚႏွင္းဆီသိခ်င္တာကုိ
ကၽြန္မ ဒီလုိေျပာဆုိရွင္းလင္းလုိက္ပါတယ္။
ဗုဒၶမပြင္႔မီကာလ၊ တစ္ခုေသာစိတၱကုဋ္ေတာင္မွာ အားခြန္ဗလ ႀကီးမားတဲ႔
ေရႊေရာင္အဆင္းလဲရွိတဲ႔ ဟသၤာငွက္မင္းႀကီးဆုိတာရွိပါတယ္။ ဟသၤာအၿခံအရံေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ႔အျပင္
ေရႊဟသၤာမင္းကုိ အင္မတန္ ခ်စ္ၾကည္ညဳိတဲ႔ သုမုခ လုိ႔ေခၚတဲ႔ ဟသၤာစစ္သူႀကီးဆုိတာလဲ ရွိပါတယ္။
တစ္ေန႔ေတာ႔ ေရႊဟသၤာမင္းနဲ႔ အၿခံအရံအားလုံး စားေသာက္ေနၾကျဖစ္တဲ႔ ေရကန္ႀကီးထဲက သစ္သီးေတြကုိ
လာစားၾကရင္း ေရႊဟသၤာမင္း မုဆုိးေထာင္ထားတဲ႔ ညႊတ္ကြင္းမွာ မိသြားတယ္။ ဟသၤာအားလုံး လန္႔ပ်ံသြားေတာ႔
သုမုခ ဟသၤာဘဲက်န္ခဲ႔တယ္။ ဒီေတာ႔ ေရႊဟသၤာမင္းကေျပာတယ္။ “ သုမုခ သူမ်ားေတြ ေသေဘးကုိေၾကက္လုိ႔
ေျပးကုန္ၿပီ မင္းလဲေျပးေတာ႔ ”
သုမုခက ဘာမွျပန္မေျပာပဲေနေတာ႔ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္ၿပီး ေရႊဟသၤာမင္းက
ေျပာျပန္တယ္။ “ သုမုခ ေသေဘးနီးေနၿပီ ျဖစ္တဲ႔ ငါ႔အနားမွာေနလုိ႔ အက်ဳိးမရွိဘူး။ ငါ႔ေဆြမ်ဳိးေတြေရာ
မိတ္ေဆြေတြပါ ငါ႔ကုိ အားလုံးစြတ္႔ပစ္သြားၾကၿပီ၊ မင္းလည္းသြားေတာ႔” ဒီေတာ႔ သုမုခက ေျပာတယ္၊ “ခုေလာက္ ဒုကၡဆင္းရဲေတြ႔တာနဲ႔
အရွင္႔ကုိ ပစ္မေျပးႏုိင္ဘူး။ အရွင္ေသလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ေသတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ ေသျခင္းရွင္ျခင္းမွာ
အရွင္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ အတူတူျဖစ္ပါရေစ” ။
ဒီေတာ႔ လွံကုိင္ထားတဲ႔ ငွက္မုဆုိးေရာက္လာေတာ႔ ေရႊဟသၤာမင္းကုိေမးတယ္။
“ ဟသၤာမင္း က်ဳပ္ေထာင္ထားတဲ႔ ေက်ာ႔ကြင္းကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ မျမင္တာလဲ”
“ အေဆြ မုဆုိး ပ်က္စီးခ်ိန္ေရာက္လာတဲ႔ သတၱ၀ါတုိင္း မိမိအႏၱရယ္ကုိ
မျမင္တတ္ၾကဘူး”
လုိ႔ ဟသၤာမင္းက ေျပာေတာ႔ မုဆုိးက သုမုခ ဟသၤာကုိ ဆက္ေမးျပန္တယ္။
ဒီေတာ႔ သုမုခ ဟသၤာက မုဆုိးကုိ ျပန္ေျပာတယ္။
“ အေဆြမုဆုိး၊ ေက်ာ႔ကြင္းမိေနတဲ႔ ဟသၤာမင္းဟာ ဟသၤာကုိးေသာင္းရဲ႕
အရွင္အရွင္မင္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာဥာဏ္ႀကီးမားၿပီး လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကုိ မင္းက်င္႔တရားနဲ႔အညီ
အုပ္ခ်ဳပ္သူျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိပုဂၢဳိလ္ကုိ သတ္မယ္ဆုိရင္ အေဆြအျပစ္ႀကီးပါလိမ္႔မယ္။ သတ္လုိတာျဖင္႔
ငါ႔ကုိသတ္ပါ၊ ငါ႔အရွင္ကုိလြတ္ေပးပါ၊ အေတာင္ကုိ လုိက ငါ႔အေတာင္ကုိယူပါ၊ အရုိးကုိ လုိက
ငါ႔အရုိးကုိယူပါ”
မုဆုိးက သိပ္အံၾသသြားတယ္၊ တိရစာၦန္ျဖစ္ေပမယ္႔ စိတ္ထားျမင္႔ျမတ္လွတယ္၊
ကုိယ္႔အရွင္အခင္အတြက္ အသက္စြန္႔လႊတ္၀ံ႔ပါေပတယ္၊ အေဆြခင္ပြန္း ပီသပါေပတယ္ လုိ႔ ေအာက္ေမ႔ၿပီး
လက္ထဲကုိင္ထားတဲ႔ လွံတံကုိင္ လြင္႔ပစ္လုိက္ၿပီး ဘယ္လုိေျပာသလဲဆုိေတာ႔ ……
“ အေဆြတုိ႔ႏွစ္ဦး လြတ္ရာကုိ သြားၾကေပေတာ႔”
ဆုိၿပီး ေက်ာ႔ကြင္းကုိ
ျဖည္ေပးတယ္။ ဒီေတာ႔ ဟသၤာမင္းက မုဆုိးကုိေမးတယ္။
“ အေဆြမုဆုိး၊ ဒီေရကန္ဟာ ေဘးမဲ႔ေရကန္ျဖစ္တယ္လုိ႔ မင္းမိန္႔နဲ႔
ေၾကြးေၾကာ္ထားတယ္ မဟုတ္လား၊ ဘာေၾကာင္႔ ခုလုိဖမ္းရတာလဲ”
မုဆုိးကေျဖတယ္။ “ အေဆြဟသၤာမင္းရဲ႕ တရားကုိ အိမ္မက္ထဲမွာ နာရတဲ႔
ဗာရာဏသီမင္း သံယမဘုရင္ရဲ႕ မိဖုရားႀကီး ေခမာေဒ၀ီက ဟသၤာမင္းရဲ႕ တရားကုိ နာယူလုိတယ္ ပူဆာလုိ႔
ဘုရင္႔အမိန္႔နဲ႕ အခုလုိဖမ္းယူရတာပဲ”
ဒီေတာ႔ ဟသၤာမင္းက “ ဒါျဖင္႔ ငါ႔ကုိမလြတ္ပါနဲ႔၊ သယမမင္းဆီ ငါ႔ကုိပုိ႔ပါ
ေျပာေတာ႔ မုဆုိးက ဟသၤာမင္းကုိ မင္းႀကီးဆီ ပုိ႔ေပးတယ္”
မင္းႀကီးဆီေရာက္ေတာ႔ ဟသၤာမင္းကုိ ၀မ္းသာအားရ ႀကိဳဆုိၿပီး အစားအစာ
အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ေရႊခြက္မွာ ထည္႔ေကၽြးတယ္။ ဒီေတာ႔ ဟသၤာမင္းက ” ျမတ္ေသာမင္းႀကီး က်မ္းမာပါရဲ႔လား၊
ႏုိင္ငံမွာ ၀ေျပာသာယာပါရဲ႔လား”
လုိ႔ ႏုတ္ဆက္လုိက္တယ္။ မင္း၊ မိဖုရား၊ မွဴးမတ္တုိ႔အလယ္ မွာရွိတဲ႔
ဟသၤာမင္းဟာ မင္းကုိႏုတ္ဆက္ၿပီးတာနဲ႔ “မွဴးမတ္တုိ႔မွာ
အျပစ္အနာ ရွိၾကပါသလား၊ မင္းရဲ႕ အမွုမွန္သမွ်ကုိ သက္စြန္႔ႀကိဳးပမ္း ထမ္းေဆာင္ၾကပါရဲ႔လား”
လုိ႔ ဆက္ၿပီးေမးတယ္။
“ ေရႊဟသၤာမင္း … မွဴးမတ္အားလုံး အျပစ္အနာမရွိၾကပါ။ မင္းရဲ႕အမွုမွန္သမွ်
ကုိ သက္စြန္႔ႀကိဳးပမ္း ထမ္းေဆာင္ၾကပါတယ္“ လုိ႔ မင္းကေျဖေတာ႔ ေရႊဟသၤာမင္းက ဆက္ေမးျပန္တယ္။
“ျမတ္ေသာမင္းႀကီး … သားမယားတုိ႔ဟာ မင္းႀကီးရဲ႕ စကားကုိနားေထာင္ပါရဲ႕လား၊
ခ်စ္ခင္ဖြယ္ေသာ စကားကုိ ေျပာတတ္ၾကပါရဲ႔လား သားသမီး အၿခံအရံ စည္းစိမ္မ်ားႏွင္႔ ျပည္႔စုံပါရဲ႔လား”
“ေရႊဟသၤာမင္း .. သားမယားတုိ႔ဟာ ကၽြႏွ္ပ္ စကားကုိနားေထာင္ၿပီး ခ်စ္ခင္ဖြယ္ေသာ စကားကုိလည္း ေျပာတတ္ၾကပါတယ္၊ သားသမီးအၿခံအရံ စည္းစိမ္ဥစၥာတုိ႔လဲ ျပည္႔စုံပါတယ္”
လုိ႔ မင္းႀကီးက ေျဖတယ္၊ ဒါေပမယ္႔ ေရႊဟသၤာမင္းက ထပ္ေမးျပန္ပါတယ္။
“ ျမတ္ေသာမင္းႀကီး … ႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ ကုိယ္စိတ္ႏွလုံး ညဳိးႏြမ္းဆင္းရဲေအာင္
ႏွိပ္စက္မိပါသလား၊ ႏုိင္ငံမွာ ေဘးအႏၱရယ္တုိ႔ ရွိပါသလား၊ ႀကီးႏုိင္ငယ္ညွင္း၊ ႏွိပ္စက္ကလူ
မျပဳမူပဲ တရားနဲ႔အညီ ဆုံးမပါရဲ႔လား”
”ေရႊဟသၤာမင္း … ႏုိင္ငံသားမ်ားကုိလည္း ကၽြႏွ္ပ္မညွင္းဆဲပါ၊
ေဘးအႏၱရယ္တုိ႔လဲ မရွိၾကပါ၊ တရားႏွင္႔အညီ ဆုံးမအုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္” လုိ႔ မင္းကေျဖတယ္။
“ဒါျဖင္႔ ျမတ္ေသာမင္းႀကီးမွာ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔ႏွင္႔ ေပါင္းေဖာ္ရဲ႕လား၊
သူယုတ္မာတုိ႔ကုိ ေရွာင္ခြာပါရဲ႔လား၊ ကုသုိလ္တရားတုိ႔ကုိ က်င္႔ႀကံအားထုတ္ပါရဲ႔လား ”
လုိ႔ ေရႊဟသၤာမင္းက ဆက္ေမးၿပီးတဲ႔ေနာက္မွာ မိဖုရားႀကီး နာၾကားလုိတဲ႔ တရားေတာ္ကုိ ေဟာၾကားတယ္။
အဲဒီ တစ္ေန႔နဲ႔ တည ေဟာေျပာၿပီးတဲ႔ ေနာက္တစ္ေန႔ ေနထြက္လာတဲ႔ အခ်ိန္မွာေတာ႔ ေရႊဟသၤာမင္းနဲ႔
သုမုခဟသၤာတုိ႔ဟာ စိတၲကုဋ္ေတာင္ကုိ ပ်ံသြားၾကပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ေရႊဟသၤာမင္း( ဓတရ႒) ကုိ ၾကည္ညဳိခ်စ္ခင္ေလးစားတဲ႔
ေခမာေဒ၀ီ မိဖုရားႀကီးဟာ ေရႊဟသၤာမင္းရဲ႕ ပုံတူ ေရႊကြမ္းအုပ္ေတာ္ကုိ ျပဳလုပ္ေစၿပီး နန္းေတာ္ထဲမွာ အထူးအျမတ္ထားေစခဲ႔တယ္။
မဂၤလာရွိတဲ႔ အခမ္းအနားတုိင္းမွာ ေရႊဟသၤာ ကြမ္းအုပ္ကုိ အေဆာင္ေကာင္းတစ္ခုလုိ မရွိမျဖစ္
အသုံးျပဳခဲ႔တယ္လုိ႔ `ေဇယ်သိခၤယာ အမတ္ႀကီး`ျပဳစုခဲ႔တဲ႔ `ေရႊဘုံနိဒါန္း` ႏွင္႔ `အသီတိနိပါတ္
မဟာဟံဇတ္ေတာ္` မွာ မွတ္သားခဲ႔ရဖူးတယ္လုိ႔ ရွင္းျပလုိက္ေတာ႔ သူလက္ခံေက်နပ္သြားပါတယ္။
ျမန္မာမွုနယ္ပယ္ထဲမွာ အဲသလုိ စြဲၿမဲလက္ခံလာခဲ႔ၾကတဲ႔ ရုိးရာယဥ္ေက်းမွုေတြ
အေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ရပါတယ္။ ဤအခ်က္၊ ထုိအခ်က္မ်ားကုိ လက္မခံႏွင္႔လုိ႔ မေ၀ဖန္လုိပါ၊ က်မ္းအကုိးအကား
ရွိတာေလာက္ကုိသာ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ၾကည္ဦး
၁၉၉၈ခုႏွစ္၊ ဂၽြန္လထုတ္ ေရႊေမာ္ကြန္းအမွတ္- ၁၂
